Precisiezaaimachine: een nader onderzoek

Zoals reeds in het vorige artikel vermeld, is de precisiezaaimachine een instrument waarmee u afzonderlijke zaadjes op vooraf bepaalde afstanden in de grond kunt deponeren (om die reden wordt het ook wel de eenkiemige zaaimachine genoemd).

In tegenstelling tot zaaimachines voor granen of luchtzaaimachines, die het zaad in een continue stroom verdelen, wordt bij de precisiezaaimachine het zaad afzonderlijk door de verdeler opgepakt en dan op de grond gedeponeerd.

Wat zijn de onderdelen van een precisiezaaimachine, en hoe worden de zaden erin getransporteerd?

Met de precisiezaaimachine kan gezaaid worden in parallelle rijen zaad.

De afstand tussen twee parallelle rijen zaad, of tussenrij, hangt af van het gewastype en is gewoonlijk 75 cm voor maïs en 40-45 cm voor sojabonen.

Elke rij zaaigoed komt overeen met een verdeler die verbonden is met een zaaigoedcompartiment, dat gewoonlijk gemonteerd is op een mechanische steun, een "parallellogram" genaamd, waardoor de verdeler verticaal kan bewegen om zich aan te passen aan oneffenheden, terwijl hij toch altijd evenwijdig aan de grond blijft.

Op het parallellogram staan, naast de verdeler, "ploegscharen" die de grond openen door een voor te maken waarin het zaad wordt gedeponeerd; aan het eind verdichten enkele "loopwielen" de grond op het zaad, waardoor de voor gesloten wordt.

Maar laten we eens in detail bekijken hoe de zaden van het zaadcompartiment naar de grond vervoerd worden.

De laatste tijd worden in hoofdzaak twee methoden gebruikt:

Mechanische verdeler

Mechanische verdelers zijn heel gebruikelijk in Latijns-Amerika en bestaan uit een schijf die evenwijdig aan de grond staat, met gaten die roterende "zakken" vormen. De zaden in de trechter komen in de schijfzakken terecht, die ze, door te draaien, naar een opening voeren waardoor ze in de grond vallen.

De "verenkeling" is de functie waarbij in elke "zak" één en slechts één zaadje wordt geladen, door de schijf door een gekalibreerde gleuf te laten gaan, die de doorgang van slechts één zaadje tegelijk mogelijk maakt.

Het nadeel van mechanische verdelers is dat zij gekalibreerde zaden nodig hebben, dat wil zeggen, met een zeer beperkte variabiliteit van de afmetingen. Bovendien moeten de zaden behandeld worden met een smeerlaag (meestal grafiet) om te voorkomen dat ze vast komen te zitten of beschadigd raken door het ronddraaien van de schijf door de gekalibreerde gleuf.

Het voordeel van mechanische verdelers is hun eenvoud. In tegenstelling tot de hieronder beschreven pneumatische verdelers, hebben zij geen vacuümslangen, extra ventilatoren of andere onderdelen nodig.

Pneumatische verdeler

De pneumatische verdeler is het meest verbreid in Europa en de Verenigde Staten. In dit geval vindt het transport van het zaad plaats door het gebruik van het pneumatisch vacuüm: een schijf met gaatjes met een kleinere diameter dan de grootte van het zaad wordt verticaal rondgedraaid tussen twee kamers, waartussen een drukverschil bestaat. De zaden in de bovenste drukkamer worden opgezogen en hechten zich aan de schijf bij de gaatjes. In de rotatieweg bereiken de zaden een gebied waar geen drukverschil is, bij de valpijp: hier maken zij zich los van de schijf om in de grond te vallen.

In het geval van de pneumatische verdeler kunnen verschillende zaden uit hetzelfde gat gezogen worden. De selectie geschiedt door middel van een mechanische selector, die een hindernis opwerpt voor overtollige zaden in de draaibaan, waardoor ze loskomen en terugvallen in het zaadcompartiment.

De pneumatische verdeler heeft het voordeel dat hij veel flexibeler is ten opzichte van de grootte van de zaden en veel delicater is bij het vervoer.

Zoals reeds gezegd, is voor pneumatische verdelers een zuigsysteem nodig, bestaande uit een zuigventilator, meestal centrifugaal, en een verdeelsysteem en leidingen die de zuigkracht naar elke verdeler voeren.

Voor welke gewassen wordt de precisiezaaimachine gebruikt?

Precisiezaaimachines worden gebruikt voor die soorten gewassen (bijvoorbeeld maïs, sojabonen of zonnebloemen), waarbij het nodig is de afstand tussen de zaden onder controle te houden, om een goede kieming en een goede ontwikkeling van de plant te garanderen. Als de zaden te dicht bij elkaar liggen, treden er namelijk concurrentieverschijnselen tussen de planten op, waardoor de opbrengst van het gewas vermindert.

Precisiezaaimachines worden ook gebruikt voor het zaaien van bepaalde groenten (zoals wortelen of uien); de groentezaden zijn echter minuscuul. Daarom vereisen pneumatische verdelers voor groenten mechanische maatregelen en hogere verwerkingstoleranties in vergelijking met die van precisiezaaimachines voor maïs.

Wat zijn de voordelen van een elektrische toepassing?

De laatste jaren zijn de meeste fabrikanten van landbouwmachines begonnen met het aanbieden van elektrische precisiezaaimachines. Tegelijkertijd hebben zich ook aftermarket-systemen verspreid waarmee zaaimachines van mechanische op elektrische beweging kunnen worden omgeschakeld.

Onder onze klanten die dit soort machines aanbieden zijn Sfoggia, Mascar en Agricola Italiana.

De toepassing met elektromotoren maakt een ongekende flexibiliteit mogelijk en de mogelijkheid om functies uit te voeren die de mechanische overbrenging niet kan bieden.

In de eerste plaats brengt het wiel op de grond geen beweging meer over, maar is het alleen nog verbonden met een "fonisch wiel", dat een snelheidsreferentie (of positie) aan de motoren geeft. Aangezien het wiel geen beweging meer overbrengt, is er geen gevaar meer dat het op de grond wegglijdt, zodat er regelmatig gezaaid kan worden op bijzonder vochtige gronden. Bovendien is het mogelijk de afstanden tussen de zaden in te stellen zonder telkens de instelling van de mechanische versnellingsbak te moeten veranderen: deze functie is bijzonder interessant voor groenten, waar het mogelijk is de dichtheid van de buitenste rijen, die meer aan de zon blootgesteld zijn, te verhogen om de opbrengst ervan te verbeteren.

Bij machines met een groot aantal rijen (dus zeer breed) is het mogelijk om het effect van het veranderen van de zaaiafstand in de curven te compenseren: zonder compensatie zouden de rijen buiten de curve verder weg gelegen zaadjes hebben, terwijl die erbinnen dichter bij elkaar zullen liggen.

In het algemeen kunt u door het gebruik van elektromotoren het in- en uitschakelen van de rijen snel regelen ("sectiecontrole" functie) om overlappend zaaien te voorkomen.

Welke rol speelt ROJ Agri-Motion?

ROJ heeft tientallen jaren ervaring in de toepassing van elektromotoren op precisiezaaimachines, zowel als eerste uitrusting en als after-market, en kan de klant ondersteunen bij de keuze van de componenten en de systeemintegratie.

De ROJ motoren zijn speciaal gemaakt voor toepassing op precisiezaaimachines en maken het mogelijk de zaadverdelers te besturen, waarbij ook de signalen van de zaaisensoren beheerd kunnen worden. Dezelfde motoren kunnen gebruikt worden om de kunstmestverdelers en/of de microgranulaatverdelers te bewegen, waardoor een compleet werktuigbeheersysteem ontstaat.

ROJ biedt een basissysteem met vaste snelheid, PCS 200 genaamd, voor de besturing van precisiezaaimachines, dat omvat: 

• Motoren voor de distributie van zaden, meststoffen en/of microgranulaten
• Besturingseenheid (ECU)
• Agrimate-display
• Stroomverdeelkast, snelheids- en machinepositiesensoren, bedrading

Dezelfde motoren kunnen ook gebruikt worden op ISOBUS-systemen van derden om systemen met variabele snelheid te creëren.